17 gru Założenia projektu ustawy o ochronie małoletnich przed treściami szkodliwymi w internecie
13 grudnia br. podczas Kongresu OSE (Ogólnopolska Sieć Komputerowa) poświęconego tematyce ochrony małoletnich w internecie, Ministerstwo Cyfryzacji zaprezentowało kluczowe założenia planowanej ustawy o ochronie małoletnich przed dostępem do treści szkodliwych w internecie.
– Ochrona małoletnich w sieci to nie tylko obowiązek, ale i moralny imperatyw. Nasza przyszła ustawa ma stworzyć skuteczne mechanizmy, które ograniczą dostęp do szkodliwych treści i zapewnią dzieciom bezpieczniejsze korzystanie z internetu, a jednocześnie nie będzie ingerować w prywatność użytkowników sieci – powiedział wiceminister cyfryzacji Michał Gramatyka podczas swojego wystąpienia.
Problemy związane z dostępem do treści pornograficznych
Na problem zbyt łatwego do treści pornograficznych, wskazują badania przeprowadzone przez Naukowo Akademicką Sieć Komputerową (NASK-PIB) przedstawione w raportach: „Nastolatki wobec pornografii cyfrowej. Trajektorie użytkowania. Raport z badań ogólnopolskich. NASK 2022” oraz „Nastolatki 3.0”.
Niepokojące dane płynące z tych raportów wskazuję, że średnia wieku, w którym dzieci pierwszy raz widziały treści pornograficzne, wynosi niespełna 11 lat, natomiast wśród starszej młodzieży – 12 lat. Prawie co piąty (18,5%) z ankietowanych miał mniej niż 10 lat, kiedy po raz pierwszy zetknął się z treściami o charakterze seksualnym. Nastolatki jako przyczynę pierwszego zetknięcia się z treściami pornograficznymi w internecie wskazały przypadkowy mechanizm powiązania stron (32,8%). Regularną, codzienną praktykę oglądania filmów czy zdjęć pornograficznych deklaruje niemal co czwarty (23,9%) nastolatek. Rodzice większości badanych nie kontrolują, czy ich dzieci oglądają treści pornograficzne w internecie. Taką odpowiedź wskazało w ankiecie 59,9% nastolatków.
Przywołane powyżej dane stanowią jedynie część wniosków płynących z badania dzieci i młodzieży. Planowana ustawa ma zaradzić przede wszystkim problemowi zbyt łatwego dostępu do treści pornograficznych, ograniczyć ten dostęp i zapobiec przypadkowemu zetknięciu się małoletnich z tymi treściami.
Cel ustawy i działania grupy roboczej
Wypracowanie założeń było przedmiotem prac powołanej przez Ministerstwo Cyfryzacji na początku tego roku grupy roboczej. W ramach jej prac dyskutowano nad problemami, z jakimi stykają się małoletni w świecie cyfrowym, przenalizowano bieżący krajowy stan prawny oraz rozwiązania z innych państw chroniące małoletnich przed dostępem do treści szkodliwych, a także dyskutowano o podmiotach, które powinny zostać objęte dodatkowymi obowiązkami w zakresie ochrony dzieci i młodzieży. Podczas dyskusji przedstawicieli środowiska akademickiego, organizacji pozarządowych oraz administracji publicznej wypracowano postanowienia, które stanowiły punkt wyjścia do niniejszych założeń projektu ustawy.
Najważniejsze założenia projektowanej legislacji
- ustawa obejmie ochroną osoby małoletnie, czyli osoby, które nie ukończyły 18 roku życia,
- dostawcy usług świadczonych drogą elektroniczną będą mieli obowiązek przeprowadzenia analizy ryzyka w zakresie prawdopodobieństwa dostępności treści szkodliwych dla małoletnich w ich usługach. W założeniach ma to wzmocnić odpowiedzialność i świadomość dostawców usług w zakresie treści jakie oferują w ramach swojej działalności,
- ustawa nałoży szczególne obowiązki na te podmioty, w których usługach świadczonych drogą elektroniczną znajdują się treści pornograficzne,
- dostawcy usług (stron, platform internetowych itp.), w ramach których dostępne będą treści pornograficzne, zostaną zobowiązani do dokonywania weryfikacji wieku w celu uniemożliwienia małoletnim dostępu do tych treści,
- przez weryfikację wieku należy rozumieć mechanizmy i narzędzia pozwalające na skuteczne ustalenie pełnoletności, wyłączając możliwość weryfikacji wieku poprzez deklarację użytkownika co do jego wieku oraz szacowanie wieku. W tym ostatnim przypadku warto wskazać, że metody te mogą być zawodne,
- ustawa nie obejmie komunikatorów internetowych, ani poczty elektronicznej, zatem nie będzie możliwe skanowanie treści indywidualnych wiadomości,
- wprowadzony zostanie rejestr domen, zawierających treści pornograficzne, do których dostęp nie jest zabezpieczony weryfikacją wieku; rejestr będzie prowadzony przez NASK-PIB (w ramach już prowadzonego przez Instytut rejestru),
- przedsiębiorcy telekomunikacyjni zostaną zobowiązani do blokowania dostępu do domen znajdujących się w rejestrze,
- dostawca niezgadzający się z wpisem do rejestru będzie mógł wnieść sprzeciw, który będzie rozpatrywany przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej,
- Prezes UKE zyska uprawnienia kontrolne oraz możliwość nakładania administracyjnych kar pieniężnych na podmioty niewywiązujące się z obowiązków wskazanych w ustawie.
Kolejne kroki w procesie legislacyjnym
Ministerstwo Cyfryzacji złożyło wniosek o wpis do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów. Po jego rozpatrzeniu projekt ustawy zostanie upubliczniony oraz przeprowadzone zostaną szerokie konsultacje społeczne w I kwartale 2025 r.
Źródło: gov.pl
17 grudnia 2024 r.
