26 maj Wykład prof. dr hab. Lubow Żwanko z Państwowego Uniwersytetu Biotechnologicznego w Charkowie
We wtorek 31 maja o godz. 17:00 zapraszamy do Ratusza Staromiejskiego na wykład prof. dr hab. Lubow Żwanko z Państwowego Uniwersytetu Biotechnologicznego w Charkowie, kierowniczki Centrum Muzealnego oraz profesor Katedry UNESCO pt.
POLSCY ARTYŚCI W CHARKOWIE
WCZESNY OKRES ŻYCIA I TWÓRCZOŚCI BOLESŁAWA CYBISA (1895–1919)
Charków w XIX i na początku XX wieku pozostawał ważnym etapem w życiu polskich malarzy, którzy przynieśli uznanie Polsce, zarówno na rodzinnych terenach, jak i podczas pobytu na emigracji. Wśród nich byli m.in.: Wincenty Leopold Sleńdziński, Henryk Siemiradzki, Jan Stanisławski, Bolesław Cybis, Marian Ruzamski, August Miedwiej.
Bohater wykładu – malarz i rzeźbiarz – BOLESŁAW CYBIS (1895 Massandra na Krymie – 1957 Trenton, New Jersey, USA) dzieciństwo spędził w Wilnie, Petersburgu (1911/1912) i Charkowie (1912-1919), gdzie do 1918 roku studiował malarstwo. Współtworzył w 1917 roku stowarzyszenie młodych artystów plastyków o kierunku kubistyczno-futurystycznym – „Związek Siedmiu”. Przebywał na Krymie (1919) i w Stambule (1920). Od 1923 roku zamieszkał w Warszawie. W latach 1923–1934 studiował w warszawskiej SSP u Tadeusza Pruszkowskiego. Był członkiem-założycielem powstałego w 1925 roku „Bractwa św. Łukasza”. Podróżował do Paryża (1925, 1937), Włoch i północnej Afryki (1930) oraz Francji (1937). W 1936 roku wykonał dekoracje na statku m/s „Batory”. W 1939 roku wyjechał do USA z eksponatami na wystawę światową w Nowym Jorku, by w rezultacie pozostać tam na stałe. W 1942 roku założył artystyczne studio ceramiczne w Trenton, w stanie New Jersey. Malował stylizowane portrety, sceny rodzajowe i pejzaże. Po 1942 roku zajmował się również ceramiką tworząc delikatne i wyrafinowane głowy kobiece. Twórczość Bolesława Cybisa wpisuje się w stylistykę tzw. Nowej Rzeczowości (Neue Sachlichkeit), kierunku artystycznego z przełomu lat 20. i 30. XX wieku, zmierzającego do realizmu – obiektywnego przedstawiania świata, zainteresowania życiem codziennym przeciętnych mieszkańców miast i osiedli, bez interpretacji przedstawianych zdarzeń.
Od września do grudnia 2016 roku prof. dr hab. Lubow Żwanko, jako stypendystka XV edycji programu stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Polski „Thesaurus Poloniae” (kurator: Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie), realizowała projekt badawczy „Wybitni Polacy i Charków: słownik biograficzny (1805–1918)”. W trakcie jego przygotowywania w październiku 2016 roku złożyła wizytę w Muzeum Okręgowym w Toruniu, ze zbiorów którego otrzymała ilustrację do umieszczenia na kartach słownika obrazów Bolesława Cybisa.
Od stycznia 2022 roku, w ramach programu stypendialnego dla studentów i naukowców „Polonista” z Narodowej Agencji Wymiany Nauki (NAWA), przebywa w Toruniu i realizuje na Wydziale Sztuk Pięknych UMK projekt badawczy, którego opiekunem naukowym jest dziekan dr hab. Joanna Kucharzewska, prof. UMK.
Należy do czołowych ukraińskich badaczy historii społecznej I wojny światowej, szczególnie tzw. osób przemieszczonych – uchodźców i jeńców wojennych, społecznych aspektów ukraińskiej rewolucji 1917–1921, procesów migracyjnych XX i XXI wieku, Polonii Chakowa. Jest inicjatorką, koordynatorką i uczestniczką wielu międzynarodowych projektów badawczych, m.in.:
- „Kalendarze o wybitnych Polakach w Charkowie”, „Wybitni Polacy i Charków” (2018), „Polscy Artyści w Charkowie” (2019), „Polscy Naukowcy i Charków” (2020), „Polscy lekarze i Charków” (2021), „Polki na Ukrainie Wschodniej w XIX–XX wieku” 2022 (2017–2022),
- projekt badawczy w ramach programu Nagrody im. Iwana Wyhowskiego „Placówki dyplomatyczne Rzeczypospolitej Polskiej w Charkowie” (2018–2020),
- projekt badawczy „Wybitni Polacy w Charkowie. Słownik biograficzny (1805–1918)” finansowany przez Instytut Polski w Kijowie oraz Konsulat Generalny RP w Charkowie (2016–2019),
- międzynarodowy projekt „Europa w ruchu. Wielka Wojna i jej uchodźcy 1914–1918” (2014–2017) – grant badawczy Brytyjskiej Akademii Nauk,
- projekt badawczy wspólnie z Polską Akademię Nauk Archiwum „Wybitny polski naukowiec Leon Cienkowski (1822–1887): per aspera ad astra” (2021–2022),
- projekt „Leksykon online o kulturze i historii Niemców w Europie Wschodniej” (2021–2022), Federalny Instytut Kultury i Historii Niemców w Europie Wschodniej (BKGE) − Oldenburg, Niemcy,
- międzynarodowy projekt badawczy „Uchodźstwo polskie w Rosji w latach I wojny światowej” (2016) – Lublin, Polska,
- projekt towarzyszący EURO 2012 „Polacy na mapie Charkowa” pod egidą Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Charkowie (2012).
Prof. Żwanko uczestniczyła w ponad 100 międzynarodowych konferencjach i spotkaniach naukowych realizowanych w Ukrainie, na Litwie (Wilno), w Wielkiej Brytanii (Manchester), Niemczech (Lüneburg, Getynga), Polsce (Kraków, Przemyśl, Białystok, Gdynia, Toruń), Rosji (Sankt Petersburg, Moskwa, Kaliningrad, Briańsk 2009–2014), Włoszech (Wenecja) i Francji (Paryż).
Jest również autorką ponad 230 prac naukowych, w tym 7 monografii, 12 prac zespołowych (4 za granicą), 46 artykułów, m.in. w czasopismach i publikacjach naukowych (Białoruś, Bułgaria, Wielka Brytania, Łotwa, Litwa, Polska, Niemcy, Rosja, Japonia, Francja). Ponadto jest autorką scenariuszy do filmów, m.in.: „Edward Ostrowski” (2021), „Ślady Polskiej Kultury w Charkowie. Sergiej Bortkiewicz” (2020), „Ślady Polskiej Kultury w Charkowie. Leopold Staff” (2019).
Wykład: 31 maja 2022 r. o godz. 17.00
Galeria malarstwa polskiego I piętro
Ratusz Staromiejski
Zdjęcie gł.: BOLESŁAW CYBIS 1895 Massandra na Krymie – 1957 Trenton (New Jersey, USA) Gazeciarka, ok. 1933–1937
26 maja 2022 r.
