09 gru Wernisaż wystawy “Biało-czarne. Toruń w cieniu swastyki”
Pierwsze oddziały wojsk niemieckich wkroczyły do Torunia 7 września 1939 roku około godziny 13.00. Najpierw ulicą Lubicką przybył patrol zwiadowczy, potem pomiędzy 17.00–18.00 do miasta wjechały wozy pancerne z 218 dywizji – Panzer-Abwehr-Abteilung.
Dzień ten stanowił początek trwającej 1974 dni okupacji miasta. Symbolem niemieckiej władzy stała się powiewająca z gmachu Ratusza Staromiejskiego niemiecka flaga ze znakiem swastyki. Mieszkańcy Torunia w czasie okupacji doznali całego szeregu represji ze strony okupanta. Bardzo szybko doświadczyli grozy wojny. Już 1 września 1939 roku nad miastem pojawiły się samoloty wrogiej Luftwaffe, które zbombardowały toruńskie lotnisko. Jesienią 1939 roku miastem wstrząsnęła fala aresztowań. Dla ludności Torunia i powiatu toruńskiego był to niewątpliwie najtragiczniejszy okres okupacji. Część aresztowanych straciła życie w czasie zbiorowych egzekucji w lasach Barbarki.
Na wystawie obejrzeć można fotografie i dokumenty, które stanowią świadectwo tych niezwykle trudnych dla mieszkańców Torunia dni. Pokazują one, jak wyglądało nasze miasto zimą 1939/1940, nazywaną czasami zimą stulecia, jak po zamarzniętej Wiśle przeprawiano się na jej drugi brzeg, ponieważ oba mosty były zniszczone, jak brakowało wody z powodu pękających od niskich temperatur rur, w jakich ciężkich warunkach przyszło żyć mieszkańcom Kozackich Gór itd. Nie została także pominięta tematyka związana z różnymi aspektami życia, które prowadziła ludność niemiecka w naszym mieście. Mówiąc o II wojnie światowej w Toruniu, nie należy zapominać również o pięknie utrzymanych ulicach i parkach, teatrach, bibliotekach, koncertach, wystawach, bardzo uroczyście obchodzonych niemieckich świętach narodowych, rozmaitych rocznicach oraz obchodach urodzin i imienin kanclerza Rzeszy Adolfa Hitlera itp. Większość imprez miała charakter propagandowy, a ich celem było pokazanie niemieckiego charakteru grodu Kopernika.
Tytułowy zwrot „Biało-czarne” odnosi się nie tylko do koloru fotografii wykonanych podczas okupacji, które stanowią bardzo sugestywne źródło przekazu. Fraza ta ma za zadanie przede wszystkim podkreślać jaskrawy kontrast pomiędzy warunkami życia polskich i niemieckich mieszkańców okupowanego Torunia.
Wydarzenie dofinansowane przez Gminę Miasta Toruń
Iwona Markowska
Miejsce: Muzeum Historii Torunia, ul. Łazienna 16.
Wernisaż: 13 grudnia 2019 r., godz. 17.00
Wystawa czynna: 14 grudnia 2019 r. – 8 marca 2020 r.
Kurator: dr Iwona Markowska
