23 wrz V edycja ogólnopolskiego projektu edukacyjnego „Powstańcy’ 44 – pamiętamy!”
Projekt edukacyjny „Powstańcy’44 – pamiętamy!” skierowany jest do uczniów szkół podstawowych (klasy 4-8) oraz szkół ponadpodstawowych. W każdej placówce w projekcie może brać udział dowolna liczba uczniów i nauczycieli. Powinien zostać jednak wyznaczony jeden koordynator, który wyśle zgłoszenie, będzie odpowiadał za kontakt z organizatorem oraz uzupełni sprawozdanie z realizacji projektu.
Cele ogólne projektu
- rozwijanie wiedzy historycznej dotyczącej Powstania Warszawskiego,
- budowanie tożsamości narodowej uczniów, rozbudzanie uczuć patriotycznych,
- uświadomienie konieczności dbania o pokój na świecie,
- realizacja podstawy programowej,
- rozwijanie kompetencji kluczowych.
Metody pracy
Każdy nauczyciel biorący udział w projekcie zobowiązany jest do:
- zastosowania TiK,
- zastosowania metody projektu,
- utrwalenia z uczniami wybranej formy wypowiedzi,
- zorganizowania z uczniami zbiórki pieniędzy na rzecz Powstańców oraz wpłacenie ich do skarbonki wspierającej kampanię BohaterON – można zorganizować zbiórkę i przelać całą kwotę, podając nazwę szkoły oraz miejscowość albo rozesłać link do uczniów, rodziców i nauczycieli za pośrednictwem dziennika elektronicznego (jednak wtedy koordynator zbiórki nie będzie miał informacji o zebranej kwocie). Kwoty przelane przez poszczególne szkoły nie będą publikowane – upubliczniona zostanie ostateczna kwota zebrana w ramach całego projektu.
Treści, które należy omówić na lekcjach (minimum 5 do wyboru)
- Geneza Powstania Warszawskiego
- Przebieg Powstania Warszawskiego
- Powstańcze symbole i ich znaczenie
- Trzy Warszawy – ulice, schrony i podziemie
- Codzienność w czasie powstania (żywność, zdrowie i higiena)
- Miłość w czasie powstania
- Edukacja w czasie okupacji – tajne komplety
- Powstanki – warszawskie kobiety
- Życie cywilów podczas powstania
- Młodociani żołnierze Powstania Warszawskiego
- Dzieci w czasie powstania
- Rola Szarych Szeregów
- Harcerska Poczta Polowa
- Szpitale polowe i pomoc medyczna
- Uzbrojenie Powstańców Warszawskich w porównaniu do zasobów okupanta
- Powstańcza produkcja broni i amunicji
- Sportowcy w Powstaniu Warszawskim
- Artystyczny wymiar Powstania Warszawskiego – kultura i sztuka w okresie okupacji
- Odwaga i heroizm powstańców – analiza życiorysów wybranych postaci
- Łączność i komunikacja – prasa, radiostacje, łącznicy, kurierzy i poczta harcerska
- Rola religii i duchowieństwa w Powstaniu Warszawskim
- Architektura Warszawy przed powstaniem, w trakcie i po jego zakończeniu – analiza zmian urbanistycznych na podstawie zdjęć i relacji
- Historia jednej ulicy podczas powstania: studium przypadku, jak wydarzenia wojenne wpłynęły na życie i losy mieszkańców konkretnej ulicy
- Sztuka przetrwania w czasie powstania – techniki powstańców i cywilów
- Tajemnicze zaginięcia – historia osób, które zaginęły w czasie Powstania i próby ich odnalezienia po wojnie (np. relacja z poszukiwań Krysi – „Ziele na kraterze”),
- Humor w Powstaniu Warszawskim – dowcipy, plakaty, piosenki, spektakle
- Powstańcza satyra a współczesny stand-up
- Gwara warszawska w czasach powstania
- Krzysztof Kamil Baczyński – poeta walczącej stolicy
- Życie i śmierć Krystyny Wańkowiczówny („Ziele na kraterze” M. Wańkowicza)
- Emocje rodzica po stracie dziecka (np. list do Krysi z „Ziela na kraterze” M. Wańkowicza)
- Powstanie Warszawskie w popkulturze – moda czy nowoczesny sposób przekazywania wiedzy?
- Znaczenie i rola fotografii, książek oraz filmów dokumentalnych z Powstania Warszawskiego
- Powstanie Warszawskie a współczesna Warszawa – pomniki, muzea, miejsca pamięci
- Dlaczego powinniśmy pamiętać o Powstańcach?
- Lekcje historii dla współczesnych: Jakie wartości są w życiu ważne? Jak nie dopuścić do kolejnej wojny?
- Wpływ Powstania Warszawskiego na tożsamość narodową Polaków
- Etyka wojny w kontekście Powstania Warszawskiego – dyskusja na temat etycznych dylematów i decyzji podejmowanych przez powstańców
Lektury dla klas 7-8 szkoły podstawowej i uczniów szkół ponadpodstawowych – minimum jedna do wyboru (w całości lub fragmenty)
- Pamiętnik z powstania warszawskiego – Miron Białoszewski,
- Ziele na kraterze – Wańkowicz (fragmenty dotyczące Powstania Warszawskiego),
- Warszawskie dzieci ’44. Prawdziwe historie dzieci w powstańczej Warszawie – Agnieszka Cubała,
- Miłość bez jutra. Prawdziwe historie zakochanych z obozów, łagrów, więzień i gett – Agnieszka Cubała,
- Miłość ’44. 44 prawdziwe historie powstańczej miłości – Agnieszka Cubała,
- Kobiety ’44. Prawdziwe historie kobiet w powstańczej Warszawie – Agnieszka Cubała,
- Artyści ’44 – Agnieszka Cubała,
- Igrzyska życia i śmierci. Sportowcy w Powstaniu Warszawskim – Agnieszka Cubała,
- Wolność ’44. Jaką lekcję przynosi nam dziś Powstanie Warszawskie? – Agnieszka Cubała,
- Zwyczajni ’44. Ludność cywilna w powstaniu warszawskim – Agnieszka Cubała,
- Dziewczyny z Powstania – Anna Herbich-Zychowicz,
- Dni walczącej Stolicy – Władysław Bartoszewski
- Powstanie ’44 – Norman Davies,
- Antygona z Charłupi Małej. Zofia z Surmińskich Dobrzańska – Maciej Rataj,
- Galop’44 – Monika Kowaleczko-Szumowska,
- Kurier z Warszawy – Jan Nowak-Jeziorański,
- Błyskawica. Historia Wandy Traczyk-Stawskiej – żołnierza powstania warszawskiego – Wójcik Michał,
- Powstanie Warszawskie. Rozpoznani – Iza Michalewicz, Maciej Piwowarczuk,
- Powstańcy – Magda Łucyan,
- Wojna chłopięca. Pamiętnik z Powstania Warszawskiego – Bohdan Hryniewicz,
- 2. K. K. Baczyński – poezja,
- Tadeusz Gajcy – poezja,
- Józef Szczepański „Ziutek” – poezja,
- Archiwum Historii Mówionej – Muzeum Powstania Warszawskiego [dostęp online]
lub inne teksty wybrane przez nauczyciela (autorstwa uczestnika powstania lub o tematyce powstańczej).
Lektury dla klas 4-6 szkoły podstawowej
- Fajna ferajna – Monika Kowaleczko-Szumowska,
- Zaklęcie na „W” – Michał Rusinek,
- Asiunia – Joanna Papuzińska,
- Mój tato szczęściarz – Joanna Papuzińska,
- Czy wojna jest dla dziewczyn? – Paweł Beręsewicz,
- Chwaty. Kolorowanki, łamigłówki i inne zadania – Wydawca: Muzeum Powstania Warszawskiego.
Termin realizacji projektu
9 września 2024 r. – 10 stycznia 2025 r.
Termin wysyłania sprawozdań
do 17 stycznia 2025 r.
Kontakt e-mail: powstancy44pamietamy@gmail.com .
Strona projektu na portalu Facebook
23 września 2024 r.