Odpowiedzialna konsumpcja, czyli zasada 3xR w praktyce

31 mar Odpowiedzialna konsumpcja, czyli zasada 3xR w praktyce

Konsumpcjonizm, rozumiany jako nadmierne przywiązywanie wagi do zdobywania dóbr materialnych od początku XX w., jest jednym z ważniejszych czynników określających tożsamość danej osoby. Współcześnie stan posiadania bardzo często jest miarą wartości człowieka i ważnym elementem jego samooceny. Jakie są konsekwencje tego zjawiska? Życie w otoczeniu mnóstwa przedmiotów, często jednorazowego użytku, powoduje, że różnego rodzaju odpady stały się plagą trudną do opanowania. Według Europejskiej Agencji Środowiskowej w krajach UE rocznie powstaje ok. 481 kg odpadów komunalnych na jedną osobę.

Rosnąca „góra śmieci” stanowi poważne obciążenie dla środowiska przyrodniczego. Składowiska odpadów zajmują duże powierzchnie i mogą powodować zanieczyszczenie powietrza, wody oraz gleby, z kolei spalanie odpadów skutkuje emisją zanieczyszczeń powietrza. Jeśli, zgodnie z szacunkami, populacja świata do 2050 roku wzrośnie do 9,6 miliarda, to do prowadzenia dotychczasowego konsumpcyjnego stylu życia będziemy potrzebować bogactw naturalnych w ilościach odpowiadających trzykrotności zasobów naszej planety (Źródło: https://www.un.org.pl/cel12#). Z tego względu jednym z zadań zamieszczonych w Agendzie na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030 przyjętej przez Organizację Narodów Zjednoczonych (ONZ) jest obniżenie do 2030 roku poziomu generowania odpadów poprzez prewencję, redukcję, recykling i ponowne użycie (https://www.gov.pl/web/rozwoj/agenda-2030)

To zadanie dla każdego z nas ! A co oznacza ono w praktyce?

Aby osiągnąć wyżej wymieniony cel warto na co dzień kierować się zasadą 3xR, która w języku polskim jest też określana jako zasada 3xU.

• Reduce (Unikaj) kupowania zbędnych lub niepotrzebnych rzeczy, towarów nadmiernie opakowanych. Takie działanie pozwala zmniejszyć ilość generowanych odpadów. Poniżej przedstawiono kilka praktycznych rozwiązań.
  1. Zamiast baterii jednorazowych można kupować takie, które nadają się do ponownego ładowania.
  2. Na zakupy zawsze warto zabrać listę produktów do kupienia. Dzięki temu ograniczymy kupowanie rzeczy zbędnych, np. promowanych w sklepie, których w ogóle nie zamierzaliśmy kupować.
  3. Jeśli to możliwe lepiej kupować produkty w dużych opakowaniach albo na wagę. Można tym sposobem ograniczyć ilość opakowań, które po przyniesieniu do domu zwykle trafiają do kosza  na śmieci.
  4. Zamiast zabierania jednorazowych toreb ze sklepu, zakupy można przetransportować w kartonach, koszykach, czy w siatkach z materiału, bądź w plecaku.
• Reuse (Użyj powtórnie) – to propozycja ponownego, wielokrotnego wykorzystania towarów, czasem w zupełnie nowym przeznaczeniu. Powtórne wykorzystanie produktów powszechnie uznanych za jednorazowe, zmniejsza skalę zanieczyszczeń środowiska, powstałych zarówno wskutek ubocznych efektów produkcji, jak i akumulacji śmieci, np. niepotrzebne ubrania  w dobrym stanie można oddać osobom potrzebującym lub sprzedać, można też uruchomić swoją kreatywność  dając „drugie życie” starym przedmiotom.

Recycle (Utylizuj) – w sytuacji, gdy nie można zrezygnować z produktu, a powstałego z niego odpadu nie da się wykorzystać ponownie: należy go wrzucić do odpowiedniego pojemnika. Posegregowane odpady zostaną poddane utylizacji celem odzyskania surowców do ponownego wykorzystania w produkcji. Przy segregacji odpadów najlepiej jest kierować się oznaczeniami określającymi rodzaj surowca użytego na opakowanie, którego chcemy się pozbyć.

W przypadku wątpliwości, do którego pojemnika wrzucić dany odpad pomocne  są wskazówki  dostępne na stronach internetowych odbiorców odpadów komunalnych w danej miejscowości. Przydatna w segregacji odpadów może też być wyszukiwarka: https://biqdata.wyborcza.pl/biqdata/7,159116,25640812,gdzie-wyrzucic-ziemie-zarowke-buty-150-klopotliwych-smieci.html

Stosowanie zasady 3xR wymaga niewątpliwie większej uważności od każdego z nas szczególnie w momencie robienia zakupów. Jednak dla dobra własnego i przyszłych pokoleń – mieszkańców naszej planety warto podjąć taki trud.

Opracowanie:
dr Lena Tkaczyk, nauczyciel konsultant Kujawsko-Pomorskiego Centrum Edukacji Nauczycieli we Włocławku

Bibliografia:

1. Parkitna – Mierzwa, A. Ponikło, A. Wiśniewska, Globalnie-Lokalnie-Aktywnie, Wydawnictwo Fundacja Kultury Chrześcijańskiej Znak, Kraków 2014;
2. Parkitna – Mierzwa, Nasza jedyna planeta – Ziemia, Wydawnictwo Fundacja Kultury Chrześcijańskiej Znak, Kraków 2014;

Netografia:

1. https://biqdata.wyborcza.pl/biqdata/7,159116,25640812,gdzie-wyrzucic-ziemie-zarowke-buty-150-klopotliwych-smieci.html
2. https://www.gov.pl/web/rozwoj/agenda-2030
3. https://naszaziemia.pl
4. https://www.un.org.pl/cel12#