“Mistrzowie” – wystawa

21 lis “Mistrzowie” – wystawa

Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy od 11 listopada zaprasza do zwiedzania wystawy  “Mistrzowie”, na której znalazły się same wielkie nazwiska, jak Matejko, czy Kossak. Interesujący akcent stanowią także obrazy artystów pochodzących z Bydgoszczy lub związanych z miastem – Maksymiliana Antoniego Piotrowskiego,Waltera Leistikowa, Jerzego Rupniewskiego, Franciszka Gajewskiego czy Piotra Chmury.

23 listopada, o godz. 17.00 w Galerii Sztuki Nowoczesnej odbędzie się oprowadzanie kuratorskie. Wstęp wolny.

Wystawa czynna: 11 listopada 2017 – 28 stycznia 2018 r.

Ekspozycja przybliża wybrane prace malarskie i rzeźbiarskie z kolekcji bydgoskiego muzeum. Zbiory muzeum mają ponad 100-letnią tradycję związaną z Nadnoteckim Towarzystwem Historycznym, które gromadziło zabytki historyczne i artystyczne. Po odzyskaniu niepodległości przez Bydgoszcz w 1920 r. powstała idea utworzenia Muzeum Miejskiego. Powołana w 1923 r. nowa instytucja kulturalna przejęła zbiory NTH i rozpoczęła planowe gromadzenie muzealiów w celu stworzenia galerii malarstwa. Kolekcja, poszerzana przede wszystkim przez bieżące zakupy, powstawała w sposób przemyślany i konsekwentny. Wzbogacały ją też dary osób prywatnych i instytucji. W czasie II wojny światowej muzeum poniosło dotkliwe straty, do dziś nie udało się odnaleźć wielu dzieł sztuki.

W kontekście Galerii Sztuki Nowoczesnej przygotowana wystawa stanowi prolog do ekspozycji stałej. Ukazuje najbardziej reprezentacyjne dzieła bydgoskiego muzeum, autorstwa twórców, których nazwiska na trwałe zapisały się w historii sztuki od końca XVIII do początku XX wieku.

Ekspozycję otwierają portrety autorstwa  Daniela Chodowieckiego, ukazujące wirtuozerię rysunku doby klasycyzmu. I połowa XIX wieku to dominacja nurtu romantycznego, w którym mieści się twórczość szkoły nazareńskiej i pochodzącego z Bydgoszczy jej przedstawiciela – Maksymiliana Antoniego Piotrowskiego. II połowa XIX stulecia to przede wszystkim akademizm, historyzm i realizm, w ramach których rozwija się malarstwo portretowe, rodzajowe, pejzażowe i treściowo nawiązujące do antyku. Liczna grupa tematyczna prezentowanych dzieł to realistyczne portrety o przyciemnionej gamie kolorystycznej i walorach światłocieniowych powstałe pod wpływem szkoły monachijskiej, malowane przez Jana Matejkę, Maurycego Gottlieba czy Konrada Krzyżanowskiego.  Interesujący zbiór obrazów stanowią idealistyczno-romantyczne pejzaże Pantaleona Szyndlera i Józefa Rapackiego oraz architektoniczne weduty Saturnina Świerzyńskiego i Erazma Rudolfa Fabijańskiego. Reprezentantami nurtu antycznego są Henryk Siemiradzki i Wilhelm Kotarbiński, osadzający sceny rodzajowe w krajobrazie południa Europy. Malarstwo w konwencji realistycznej zbliżonej do naturalizmu, ukazujące sceny rodzajowe z życia ziemiaństwa i chłopstwa, uprawiają Juliusz Kossak i Józef Chełmoński.

Pod koniec XIX wieku pojawiają się kierunki artystyczne warunkujące kształtowanie nowej postawy artystycznej i powstanie sztuki nowoczesnej: impresjonizm, symbolizm i secesja. Problemami impresjonizmu zajmowali się m.in. Władysław Podkowiński, Stanisław Dębicki, Teodor Axentowicz, Alfons Karpiński oraz Wojciech Weiss, których portrety, pejzaże i martwe natury możemy obejrzeć na wystawie. Malarstwo na przełomie XIX i XX wieku w dużej mierze kreują pierwiastki symboliczne i mistyczne, charakteryzujące się uduchowieniem i tajemniczością. Są one obecne zarówno w łączących fantastykę z realizmem kompozycjach metaforycznych i portretowych Jacka Malczewskiego, jak i w obrazach Ferdynanda Ruszczyca. Istotnym przekształceniom ulega malarstwo polskie ok. 1900 roku, rozwijając teorie modernistyczne głoszone przez Młodą Polskę i zmierzając w kierunku secesyjno-dekoracyjnym. Sztukę Młodej Polski cechuje ogromna różnorodność postaw ideowych wynikających z nowego stosunku artystów do otaczającego go świata oraz zróżnicowanie aktualnych wówczas tendencji stylistycznych. Z tradycji młodopolskich wywodzi się m.in. twórczość Stanisława Wyspiańskiego, którego portret Lucjana Rydla – bohatera Wesela, prezentowany jest na wystawie. W kręgu tematyki młodopolskiej wyróżnić można nowoczesne malarstwo pejzażowe związane z tzw. szkołą Stanisławskiego i jego kontynuatorami, m.in. Stanisławem Czajkowskim, Stefanem Gałkiem i Teodorem Ziomkiem, a swego prekursora mające w osobie Jana Feliksa Piwarskiego. Bogate źródła malarskiej inspiracji, określane często mianem „chłopomanii”, artyści odnajdują w życiu podkrakowskiej i huculskiej wsi. Zainteresowanie tematyką chłopską i zafascynowanie polskimi obyczajami ludowymi znajdują odbicie w pracach Władysława Jarockiego, Kazimierza Sichulskiego i Wlastimila Hofmana.

Interesujący akcent stanowią obrazy artystów pochodzących z Bydgoszczy lub związanych z miastem – wspomnianego już Maksymiliana Antoniego Piotrowskiego, a także Waltera Leistikowa, współtwórcy „Berliner Sezession”, czy Jerzego Rupniewskiego, Franciszka Gajewskiego i Piotra Chmury. Dawno nie udostępniane zwiedzającym były też prace autorów z kręgu malarstwa niemieckiego i holenderskiego, m.in. Ernsta Andersa i Hansa Baluschka. Ekspozycję uzupełniają przykłady rzeźby Xawerego Dunikowskiego, Konstantego Laszczki i Ferdinanda Lepckego.

Inga Kopciewicz

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy
Galeria Sztuki Nowoczesnej, parter, ul. Mennica 8, Wyspa Młyńska

Reprodukcja na zdjęciu głównym: Jacek Malczewski, “Przebudzenie”, ok. 1920
Fot. Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy