17 cze Łąki kwietne – wyspy bioróżnorodności w miastach
Zastępowanie tradycyjnych trawników kwitnącymi łąkami to ciekawe rozwiązanie dla zachowania bioróżnorodności, które wprowadzono z powodzeniem w kilku miastach na terenie kraju. Miejskie łąki kwitną już w Warszawie, Krakowie, Białymstoku, Gdyni i Gdańsku. Na terenie kujawsko-pomorskiego można je podziwiać w Bydgoszczy, Inowrocławiu i Włocławku.
Co ciekawe we Włocławku na terenie łąki kwietnej w Parku Miejskim na Słodowie, obejmującej obszar ponad 3,5 tysiąca metrów kwadratowych, planuje się umieszczenie pasieki. Miasto chce, aby miód stał się jego nowym symbolem. Warto zauważyć, że coraz częściej w przestrzeni miejskiej stwarza się warunki odpowiednie dla pszczół. Już od 2016 r. na dachu Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu funkcjonuje pasieka złożona z pięciu uli (każdy jest zasiedlony przez około 40 – 50 tysięcy osobników).
W tym samym roku zaczęła funkcjonować pasieka przy Miejskim Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej we Włocławku, która pełni również funkcję edukacyjną. Spółka kładzie duży nacisk na edukację ekologiczną wśród najmłodszych mieszkańców miasta realizując projekt EkoSzkoła. Dzieciom bardzo podobają się zajęcia, podczas których ubierają specjalne stroje, mogą zobaczyć z bliska jak wygląda ul, a pszczelarz opowiada im o życiu tych owadów.
Łąki kwietne, to …
…sposób na przeciwdziałanie suszy i pochłanianie dwutlenku węgla
Trzeba wiedzieć, że łąki kwietne nie powstają z niekoszonych trawników. Aby je utworzyć w pierwszej kolejności należy zlikwidować trawnik, oczyścić podłoże, a następnie wysiać specjalnie wyselekcjonowaną mieszankę nasion. Facelia, kolendra, aksamitka, kminek, malwy, ogórecznik, maki, słoneczniki, gryka czy chabry to gatunki roślin wykorzystywane przy ich tworzeniu. Roślinność ta jest naturalnym żerowiskiem owadów, małych ssaków i ptaków oraz jednym z największych emiterów tlenu i pochłaniaczy dwutlenku węgla w mieście. Polne kwiaty zamiast trawnika, to także oszczędność czasu i energii – nie trzeba ich regularnie kosić, nawozić czy podlewać. Głęboki i rozbudowany system korzeniowy wielu gatunków roślin łąkowych sprawia, że są one wyjątkowo wytrzymałe i odporne na suszę. Mając na uwadze tę właściwość w Toruniu planuje się tworzenie łąk kwietnych, aby z ich pomocą zmniejszać odpływ deszczówki do kanalizacji i tym sposobem przeciwdziałać suszy.
… większa bioróżnorodność przy niższych kosztach utrzymania
Łąki kwietne wpływają też na obniżenie temperatury powietrza w mieście, poprawiają mikroklimat i co ważne dają możliwość obcowania z naturą. Okazuje się, że są łatwiejsze w utrzymaniu od trawników, ponieważ nie wymagają regularnego koszenia, mają małe wymagania pokarmowe i nie wymagają użyźniania gleby. Kosi się je zaledwie dwa razy w sezonie, a gdy jest susza – tylko raz. Znacząco obniża to koszty utrzymania terenów zielonych oraz sprzyja ograniczeniu emisji szkodliwych dla zdrowia niefiltrowanych spalin z silników kosiarek spalinowych. Jest to zatem rozwiązanie nie tylko ekologiczne, ale też ekonomiczne.
Zaletą łąk kwietnych jest również to, że dostarczają nektaru i pyłku owadom tzw. zapylaczom, do których zalicza się opisywana wcześniej pszczoła. Według doniesień naukowych na jednej łące może występować nawet 60 gatunków różnych roślin. Sprzyja to bioróżnorodności, bo im więcej roślin i wyższa trawa, tym chętniej przebywają tam owady, a za nimi przylatują owadożerne ptaki i ssaki. Z kolei obecność ptaków powoduje, że nie ma potrzeby używania oprysków przeciwko meszkom czy komarom, a więc kolejna korzyść.
…pozytywne wrażenia estetyczne
Łąki kwietne niewątpliwie wzbogacają ubogi ekosystem miejski, nie bez powodu są określane jako tętniące życiem wyspy bioróżnorodności. Jest to miejsce pełne życia, kolorów, zapachów i dźwięków, a więc źródło pozytywnych doznań estetycznych. Warto zauważyć, że sprawdzą się nie tylko w miastach, ale też w sadach, ogrodach i pasiekach, również na terenach zdegradowanych.
Zainteresowanych tworzeniem tego typu enklaw bioróżnorodności zachęcam do odwiedzenia strony internetowej Fundacji Łąka (https://laka.org.pl/), która promuje tworzenie łąk kwietnych jako alternatywę dla miejskich trawników. Fundacja oferuje m.in. gotowe projekty dla budżetów obywatelskich, w ramach których łąki mogą być zakładane. Mając na uwadze opisane korzyści zakładania łąk w miastach pozostaje mieć nadzieję, że tego lata na wakacyjnych szlakach coraz więcej miast w Polsce będzie zachwycało nas bogactwem kolorów kwiatów roślin łąkowych.
Opracowanie: dr Lena Tkaczyk, Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli we Włocławku
Netografia:
https://laka.org.pl/dzialaj/wybierz-i-powiel-projekt-do-budzetow-obywatelskich/
https://pomorska.pl/w-bydgoszczy-rosna-kwietne-laki-w-miescie-ma-byc-naturalnie/ar/c15-14164333
http://www.radiopik.pl/2,86053,torun-kontra-susza-laki-kwietne-ogrody-deszczowe
https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/laki-coraz-bardziej-popularne-w-miastach-5373.html