20 lis Ja też walczę z wiatrakami. Wystawa fotografii Ani Ready inspirowanych twórczością Zofii Brzeskiej
„Szłam przez życie (…) nie zostawiając Ludzkości po sobie żadnych śladów, a jednocześnie płonąc zapałem twórczym” zapisała Zofia Gaudier-Brzeska w autobiografii pod tytułem „Matka”, będącym swoistym dziennikiem poetki. I choć faktycznie jej prace, na które składają się wiersze i teksty nie są dostępne dla szerokiej publiczności, to właśnie wystawa Ani Ready Ja też walczę z wiatrakami prezentuje w formie performatywnych fotografii to, co o życiu Gaudier-Brzeskiej można opowiedzieć. A było tytułową walką z wiatrakami – biedą, depresją i instytucjonalizmem oraz traumami z dzieciństwa. Wreszcie z tragiczną samotnością po śmierci ukochanego, jedynej osoby, w której oczach mogła się przeglądać i czuć rozumianą.
Gdyby chcieć porównać przeciwności losu do niesprzyjających wiatrów, które to szarpią skrzydłami wiatraka, to sprawiają, że pozostaje on bez ruchu otrzymamy obraz walki z nimi i nadziei wyrażającej się jasnymi promieniami na zdjęciach Ani Ready. Fotografie artystki wskrzeszają kobiety z tekstów Zofii Gaudier-Brzeskiej. Są emanacją ich siły, doświadczeń i losów, nierzadko odrzucanych i nieakceptowanych przez patriarchalny porządek świata.
Na fotografiach Ani Ready czasem nie widzimy ich twarzy, innym razem całe ich postacie są rozmyte, jeszcze inne wyłaniają się z cienia w zwycięskiej walce z wiatrakami losu. Nieostre i miejscami niewyraźne fotografie stanowią wyrazisty obraz trudnych losów kobiet epoki Gaudier-Brzeskiej. Wyciągają więc fotografie Ani Ready tak życie Brzeskiej, jak i kobiet z epoki na światło dzienne, przypominając ich zapomnianą historię. Historię wspólną dla wszystkich kobiet przełomu XIX i XX wieku.
Współcześnie Ania Ready we współpracy z kobietami dała obraz tamtych czasów, tak wyjątkowo trudnych dla kobiet. Jak wspomina sama autorka fotografie odnoszą się bezpośrednio do materialności świata Zofii Gaudier-Brzeskiej. A ponadto w dbałości o szczegóły wydruku nawiązują do twórczości poetki, która szczególną uwagę zwracała na papier, na którym notowała swoje wiersze i zapiski.
Wystawie fotografii Ani Ready towarzyszą fragmenty dzienników Zofii Gaudier-Brzeskiej, przybliżające zwiedzającym życie i twórczość poetki.
Ania Ready (ur. 1979 w Gdyni) jest polsko-brytyjską artystką, która mieszka niedaleko Oksfordu w Wielkiej Brytanii. Na Uniwersytecie Gdańskim studiowała filologię polską i angielską. Pracuje ze zdjęciami, tekstem i archiwami. Zajmuje się zagadnieniami związanymi z migracją, historią kobiet i szaleństwem. Ready prezentowała swoje prace w wystawach indywidualnych i grupowych w Wielkiej Brytanii, Włoszech, Szwajcarii, Polsce, Łotwie, Kanadzie i Nowej Zelandii. W zeszłym roku wydała literacką fotoksiążkę zatytułowaną I Also Fight Windmills („Ja też walczę z wiatrakami”).
Zofia Gaudier-Brzeska (ur. w 1872 w Galicji, zm. w 1925 w Gloucester w Wielkiej Brytanii w zakładzie dla psychicznie chorych) była trójjęzyczną pisarką i poetką. Pisała po polsku, francusku i angielsku. W 1899 wyjechała z nieszczęśliwego domu na zachód do Paryża, Nowego Jorku i Londynu, szukając zatrudnienia. Pracowała głównie jako pomoc domowa, opiekunka, nauczycielka języków. W 1909 uczęszczała na kursy dla kobiet na paryskiej Sorbonie. Jej życiową ambicją było zostanie pisarką. Zmarła zapomniana w szpitalu psychiatrycznym w Gloucester. Jej rękopisy znajdują się w bibliotekach Uniwersytetu w Cambridge i Essex, muzeach: Kettle’s Yard i Muzeum Sztuk Pięknych w Orleanie.
Literacka fotoksiążka I Also Fight Windmills, która towarzyszy wystawie wydana została w kolekcjonerskim nakładzie z dbałością o szczegóły i środowisko. Przedstawiająca nie tylko współcześnie wykonane przez Anię Ready fotografie kobiet, ale i fragmenty wierszy i tekstów Gaudier-Brzeskiej ilustruje problem migracji, społecznego wykluczenia, kreatywności i choroby psychicznej. Działając pod wpływem prozy i życia Brzeskiej Ready pokazuje losy młodych kobiet społecznie zredukowanych do roli pomocy domowej, ale mających aspiracje i ambicje, które jednak nie zostają spełnione. Książka przedstawia psychologiczne konsekwencje niemożności zrealizowania się i z wrażliwością oddaje psychiczną niestabilność.
Termin i miejsce: 21.11.2024, godz. 17.00 / Gmach Główny Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu, ul. Wodna 3/5
Otwarcie wystawy „Ja też walczę z wiatrakami. Wystawa fotografii Ani Ready inspirowanych twórczością Zofii Brzeskiej”.
Informacja i fot: muzeum.grudziadz.pl
20 listopada 2024 r.
