30 lis Hippiczne królestwo Maxa Palma | Prelekcja z cyklu Śródmieście sprzed lat: miejsca i ludzie
W poniedziałek, 5 grudnia br., Książnica Kopernikańska w Toruniu zaprasza na ostatnie w tym roku spotkanie poświęcone toruńskiemu śródmieściu. Katarzyna Kluczwajd opowie o hippicznym królestwie Maxa Palma. Prelekcja rozpocznie się o godz. 18.00. Wstęp jest bezpłatny.
Katarzyna Kluczwajd: Barwną historię charakterystycznego budynku na Wilhelmstadt określają terminy: królestwo hippiczne Maxa Palma, kinematograficzne i filmowe historie, wojenna konspiracja.
Dawna ujeżdżalnia przy ul. Warszawskiej 7 – ul. Poniatowskiego 9 jest ciekawa jako swego rodzaju relikt przeszłości w imponującej stylem i skalą mieszkaniowej części Wilhelmstadt, tj. nowego “miasta Wilhelma” realizowanego wedle planu z 1884, aż po rok 1910. Budynek jest ewenementem konstrukcyjnym – to pruski mur z zastosowaniem elementów żelaznych zamiast drewnianych.
Max Palm zezwolenie budowlane na wzniesienie ujeżdżalni dla swojego Reitinstitut (Instytutu Jazdy Konnej) przy Strasse NR XIX uzyskał w 1888 roku. Wówczas ulice tego obszaru nie miały jeszcze nazw, zaś kwartały przyszłej zabudowy oznaczone były symbolami. Projekt dla Palma przygotowała firma budowlana i konstrukcji żelaznych z Berlina. Z czasem powstawały obiekty dodatkowe, w jednym z nich w 1903 roku Martha Palm uruchomiła pralnię parową.
W 1910 roku Max Palm przyjął pod swój dach… kinematograf pn. Theater Metropol. Przez jakiś czas oba interesy, koński i kinowy, funkcjonowały obok siebie. Choć widownia na 400 miejsc, ozdobiona ściennymi malowidłami, miała wentylator, goście skarżyli się na koński odór… Kino działało także aż po rok 1921.
W latach 30. XX w. posesja należała do Anieli i Damazego Modrzyńskich, którzy urządzili tu warsztat i sklep rzeźnicki. W okresie okupacji, już we wrześniu 1939 roku odbywały się u nich tajne zebrania Komitetu Obrony Polski. W podziemiu aktywna była Honorata Modrzyńska i jej przyszły mąż por. Witold Lendzion.
Rodzina Modrzyńskich dopisała ciąg dalszy do kinowo-filmowych dziejów miejsca. Po II wojnie światowej mieszkały tu Urszula i Helena Modrzyńskie, znane ze srebrnego ekranu. Urszula grała Jagienkę w filmie Krzyżacy, Helena była śpiewaczką i aktorką, jej drugim mężem został Tadeusz Fijewski (razem grali w filmie “Kapelusz pana Anatola”).
30 listopada 2022 r.
