Biogramy i filmy o polskich gigantach nauki na nowym portalu IPN

“Ostatnie dwa i pół wieku naszych dziejów to nieustanne zmagania o wolne i niepodległe państwo. Ich uczestnicy zawładnęli społeczną świadomością. Ten obraz wymaga uzupełnienia o polski udział w rozwoju techniki i badań naukowych” – podkreślił na nowym portalu prezes IPN Jarosław Szarek, który we wtorek na konferencji prasowej w Warszawie zachęcał do zapoznania się z biogramami uczonych, a także z podręcznikiem dla młodych odbiorców pt. “Swego nie znacie”.

“Nasi rodacy stworzyli fundamenty wielu dziedzin współczesnych technologii. Zapoczątkowali rozwój przemysłu naftowego, elektroniki, łączności bezprzewodowej i nowoczesnego przemysłu chemicznego. Nie trafili do narodowego panteonu” – dodał Szarek, zapowiadając, że IPN chce to zmienić.

“To oręż do promowania nowego wizerunku Polski na świecie” – ocenił prezes IPN, który na spotkaniu z dziennikarzami poinformował, że w tej sprawie IPN podjął współpracę z MSZ, by poprzez Instytuty Polskie i placówki dyplomatyczne upowszechniać wiedzę o polskich uczonych poza granicami kraju.

Portal Giganci Nauki PL ma przypominać, jak polscy wynalazcy i uczeni zmieniali świat i jak wiele wnieśli w rozwój wielu państw. Biogramy uczonych wiążą sie z publikacją pt. “Polski wkład w przyrodoznawstwo i technikę. Słownik polskich i związanych z Polską odkrywców, wynalazców oraz pionierów”, zredagowaną przez obecnego na spotkaniu z dziennikarzami prof. Bolesława Orłowskiego. To pięciotomowe dzieło naukowców związane z Instytutem Historii Nauki PAN i zawierające – jak podał IPN – “ponad 1300 nazwisk najwybitniejszych polskich uczonych, którzy wnieśli swój wkład w rozwój cywilizacji technicznej świata”.

“To pięć tomów, ponad 2400 stron, ponad 1300 biogramów, często odtworzonych po raz pierwszy, bogata dokumentacja źródłowa. Każdy z tych biogramów to intelektualna podróż w nową, często nieznaną dotąd historię Polski” – zachęca do lektury IPN.

Polacy stworzyli – jak podkreśla prof. Orłowski w dostępnym na portalu podręczniku – “fundamenty współczesnej elektroniki, podstawowy składnik nawozów sztucznych, najsłynniejszy radiotelefon świata – walkie-talkie, wykrywacz min używany przez wszystkie armie świata, bombę wodorową, pierwszy pojazd księżycowy czy podstawy hologramu”. “Dzieła m.in. Jana Czochralskiego, Ignacego Mościckiego, Tadeusza Sendzimira, Stefana Bryły, Stanisława Ulama, Henryka Magnuskiego, Józefa Kosackiego, Mieczysława Bekkera czy Mieczysława Wolfkego zrewolucjonizowały świat techniki” – dodaje badacz.

Portal Giganci Nauki PL, który przedstawiła p.o. dyrektora Biura Prezesa i Komunikacji Społecznej IPN Dorota Koczwańska-Kalita, zawiera m.in. biogramy i filmy o polskich uczonych. Dostępna jest też na nim – jak to określiła Koczwańska-Kalita – również “zabawa edukacyjna” polegająca na oddawaniu głosów na postać, która zdaniem użytkowników portalu “dokonała najbardziej przełomowych odkryć i wynalazków”. W konkursie-rankingu podano sylwetki 12 postaci: Ignacego Mościckiego, Stefana Bryły, Stanisława Rogalskiego, Tadeusza Wendy, Jerzego Dąbrowskiego, Jerzego Rudlickiego, Aleksandra Wasiutyńskiego, Jana Czochralskiego, Stanisława Ulama, Rudolfa Weigla, Mariana Rejewskiego i Tadeusza Sendzimira (także Sędzimira).

Głosy na tych uczonych, z sylwetkami których można zapoznać się również w cyklu 12 filmów w reżyserii obecnej na spotkaniu z dziennikarzami Aliny Czerniakowskiej, można oddawać do końca września br. Filmy te są również publikowane od lutego na kanale IPN na You Tube. “Mamy nadzieję, że prezentowani naukowcy staną się inspiracją dla współczesnych Polaków. Kto wie, jakich jeszcze odkryć możemy dokonać?” – dodał IPN.

Przed kilkoma miesiącami podczas inauguracji kampanii IPN poświęconej polskim uczonym prezes Szarek wymienił trzy – w jego opinii- najbardziej znaczące postacie, których dokonania wpisały się w światową naukę, a są wciąż mało doceniane w Polsce: Ignacego Mościckego, budowniczego polskiego przemysłu chemicznego, który kojarzony jest głównie z działalnością polityczną i prezydenturą, Jana Czochralskiego – chemika, wynalazcę metody otrzymywania monokryształów krzemu oraz Tadeusza Sendzimira, który dokonał rewolucyjnych zmian w hutnictwie.

Prezes IPN zwrócił również uwagę na działalność naukowców w czasie II wojny światowej. “Ci, którzy przyczynili się do zwycięstwa nad deskami kreślarskimi, w pracowniach, byli inżynierami – ten wkład jest zupełnie nieznany. Powoli te informacje przebiją się np. praca polskich kryptologów i matematyków, którzy rozwikłali tajemnicę Enigmy”. Dodał, że “wynalazki polskich inżynierów ratowały życie tysięcy żołnierzy, pomagały w zwycięstwie nad niemieckim nazizmem”. “Po 1939 r. około pięciu tys. polskich inżynierów pracowało w alianckim przemyśle zbrojeniowym w Wielkiej Brytanii” – mówił Szarek. (PAP)

nno/ dki/

Zdjęcie gł.: Giganci Nauki (logo projektu) – źródło: https://gigancinauki.pl/

24 czerwca 2021 r.