21 lut “Naturalne chimery ludzkie” – wykład online
Biblioteka Pedagogiczna im. gen. bryg. prof. Elżbiety Zawackiej w Toruniu zaprasza do udziału w wykładzie online: “Naturalne chimery ludzkie”, który odbędzie się 29 lutego 2024 r. (czwartek), godz. 17:00-18:00. Wygłosi dr Andrzej Zykubek z Katedry Kognitywistyki UMK w Toruniu.
Udział w wykładzie jest bezpłatny. Liczba miejsc jest ograniczona.
Tematyka wykładu
W klasycznych mitach greckich i egipskich chimery są przedstawiane jako posiadające części ciała o cechach morfologicznych typowych dla różnych gatunków. Na przykład chimera z mitologii greckiej ma głowę lwa, ciało kozy i ogon węża. Ale czy „chimerę” powinniśmy kojarzyć tylko z mitologią?
Jeśli uznamy, zgodnie ze współczesną naukową definicją, że chimera to pojedynczy organizm złożony z komórek o różnym pochodzeniu embrionalnym, to szybko dojdziemy do wniosku, że w rzeczywistości każdy z nas ma najprawdopodobniej wiele cech organizmu chimerycznego. Kiedy przez lata wchodzimy w interakcje z innymi organizmami, ich komórki zostają włączone do naszych ciał, nie tylko poprzez proces konsumpcji i trawienia, ale także poprzez procesy, które pozostawiają owe komórki nienaruszone (tak dzieje się na przykład gdy komary przenoszą elementy morfotyczne krwi między kolejnymi ofiarami). W takim sensie „przetkanie” naszych komórek mikrobiomem i mykobiomem nadaje nam niejako z definicji status naturalnych organizmów chimerycznych.
Odrębną klasę chimer obejmują te stworzone w laboratorium, jak np. geep – międzygatunkowa chimera stworzona przez fuzję zarodka owcy z zarodkiem kozy (można ją uzyskać także przez przeszczepienie komórek z jednego zarodka do drugiego). Podobnie jak chimery mityczne, geep wykazuje cechy morfologiczne wielu gatunków, z wełną na niektórych częściach ciała i krótką sierścią na innych. Naukowcy stworzyli również chimery przepiórczo-kurzęcze, przenosząc części cewy nerwowej (prekursora ośrodkowego układu nerwowego) z zarodka przepiórczego do zarodka Leghorn, co skutkuje przeniesieniem wokalizacji typowych dla przepiórki do pisklęcia Leghorn. Z kolei wewnątrzgatunkowe mysie chimery, najpowszechniejsze z chimer stworzonych w laboratoriach, są zwykle tworzone z zarodkowych komórek macierzystych pochodzących z jednego zarodka myszy i wszczepionych na etapie blastocysty do zarodka innej myszy. Tak zmodyfikowane zarodki są następnie wszczepiane zastępczym mysim mamom i doprowadzane do porodu.
Ale wróćmy do bardziej egzotycznych naturalnych chimer ludzkich, które pojawiają się, gdy embriony ludzkie we wczesnym stadium rozwoju łączą się ze sobą. I właśnie o tym, tj. o naturalnych chimerach ludzko-ludzkich będzie opowiadać nasz prelegent.
W czasie wykładu wyjaśni na czym polega różnica między organizmem chimerycznym naturalnym i sztucznym, organizmem hybrydowym (krzyżówki międzygatunkowe) i mozaikowym. Spróbuje również odpowiedzieć na pytania czy niezgodność grupy krwi dziecka z grupami krwi rodziców jest zawsze dowodem na zdradę i czy biologicznym ojcem dziecka może być jego nieistniejący stryj…
Informacje na temat prelegenta
dr Andrzej Zykubek – biolog i filozof, nauczyciel akademicki i miłośnik filozofii przyrody, dyskutujący ewolucjonista, zainteresowany genezą życia i umysłu poszukiwacz zatrudniony od 2022 r. w Katedrze Kognitywistyki UMK. Sympatyk torfowisk, rowerów i górskich wędrówek, wypraw kajakowych i bardzo dobrej muzyki.
Wieloletni Członek Komitetu Organizacyjnego i organizator Lubelskiego Festiwalu Nauki, a także licznych konferencji naukowych, wykładów i warsztatów. Jeden z założycieli Uniwersytetu Otwartego KUL, organizator i kierownik kilku edycji studiów podyplomowych. Prowadzi i prowadził kilka stron www i serwisów społecznościowych, m.in. Wydziału Filozofii KUL, Kognitywistyki KUL oraz Sekcji Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Wbrew pseudonimowi nadanemu mu przez studentów lubi innych przedstawicieli gatunku Homo sapiens sapiens. Przez wiele lat związany z Wydziałem Filozofii KUL i Katedrą Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych, a od niedawna – z Kognitywistyką UMK.
…lutego 2024 r.
