01 lut Finisaż “Tu się dzieją tajemnicze rzeczy…” / otwarcie “Creatio ex Machina”
W drugim tygodniu lutego Galeria Sztuki Wozownia w Toruniu zaprasza na dwa wydarzenia związane z projektem badawczym realizowanym przez wydział Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego i UMK w Toruniu.
Tu się dzieją tajemnicze rzeczy… grafika
do 08.02.2022
Tu dzieją się tajemnicze rzeczy i nikt o tym nie wie oprócz mnie
Tytuł wystawy brzmi jak przekorna wypowiedź obrazu, który coś nam na swojej powierzchni ochoczo pokazuje, ale jednocześnie droczy się z nami i nie chce nam wyjaśnić, co dokładnie widzimy. Ostentacyjnie prezentuje się na ścianie galerii i poddaje oglądowi naszych oczu, zajmując miejsce wśród podobnych mu abstrakcyjnych obrazów, lecz zarazem pozostaje wsobny i nieprzystępny. Amerykański historyk sztuki William John Thomas Mitchell w swojej słynnej książce „Czego chcą obrazy? Pragnienia przedstawień, życie i miłość obrazów”, wydanej w roku 2005, upodmiotowił obrazy, przypisując im moc sprawczą, emocje oraz marzenia. Z kolei ten obraz, którego „wypowiedź” znalazła się w tytule wystawy w Galerii Sztuki Wozownia w Toruniu, jawi się jako fenomen, który koniecznie chce zwrócić na siebie uwagę, prowokując swoją tajemniczością. Próbuje uwieść odbiorców, by wyjątkowo dokładnie przyjrzeli się temu, co on przedstawia i spróbowali zinterpretować, jakież to tajemnicze rzeczy się tam dzieją: W jaki sposób powstały obserwowane kształty? Co było ich źródłem i inspiracją? Czy natura była punktem wyjścia? Jakie decyzje motywowały dobór palety barwnej? Gdzie przebiega granica między figurą a tłem? Czy to skala mikro czy raczej makro? Ów pełen emocji i pragnień obraz, który nas „zagaduje” i prowokuje, jest przy tym nieco dziecinny i narcystyczny, gdy podkreśla, że dobrze poinformowany jest jedynie on – i nikt inny! Snucie tej retorycznej intrygi, zawartej w tytule wystawy, stymuluje jednak odbiorców tym intensywniej do wnikliwego studiowania abstrakcyjnych form i refleksji nad tym, co mogą one przedstawiać. To lekko zadane pytanie o potencjał ludzkiej percepcji oraz jej uzależnienie zarówno od siły języka i sugestii zawartych w tytułach, jak i od uwarunkowań kulturowych.
11.02–05.03.2022
Creatio ex Machina. Wewnętrzne światy sieci neuronowych
Projekt Romualda Janika przy współpracy kuratorskiej Marty Smolińskiej
wernisaż: 11.02.2022 (piątek), 16.00 / wstęp wolny
Relacje sztuki ze sztuczną inteligencją są dzisiaj na porządku dziennym. Co jednak dzieje się, gdy w procesie przetwarzania obrazów z siecią neuronową współpracuje zajmujący się sztuczną inteligencją fizyk, a nie artyst(k)a? Wystawa „Creatio ex Machina. Wewnętrzne światy sieci neuronowych” jest efektem projektu prof. dra hab. Romualda Janika, pracownika naukowego Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ w Krakowie. To pytanie o sztukę i ludzką percepcję, lecz stawiane bardziej z perspektywy natury sieci neuronowej niż tradycji historyczno-artystycznej. Sieci neuronowe reprezentują swoją wiedzę o świecie w strukturze milionów swoich wewnętrznych połączeń neuronalnych. Były one „karmione” realistycznymi fotografiami, jedynie na ich podstawie konstruując swoją erudycję. Struktura połączeń neuronalnych każdej z sieci, odpowiadająca naszemu realistycznemu środowisku, była jednak później w różny sposób zniekształcana przez Romualda Janika, wskutek czego powstał szereg jednostkowych indywidualnych „elektronicznych bytów”. Każda z owych „zaburzonych” sieci dysponuje więc swoją własną unikatową wizją świata, która nie ma już nic wspólnego z rzeczywistością i podlega wizualizacji w generowanych przez nią obrazach. Celem projektu jest eksploracja różnorodności możliwych wewnętrznych światów sieci neuronowych – światów, które nigdy nie zetknęły się ze sztuką, a tylko z naszym realistycznym otoczeniem. Te wewnętrzne światy przejawiają się w wytworzonych przez sieci obrazach. Paradoksalnie są one w wielu przypadkach bardziej podobne do znanych z historii sztuki nurtów artystycznych niż można by się spodziewać. Co zatem wewnętrzne światy sieci neuronowych, które komunikują się z nami poprzez obrazy, mówią nam o źródłach artystycznej kreacji i specyfice ludzkiej percepcji? To Creatio ex Machina, lecz jednak to człowiek inicjuje owe procesy, dzięki którym powstały obrazy, jakie można zobaczyć w Galerii Sztuki Wozownia w Toruniu.
Zdjęcie gł.: Romuald Janik, kappa_192_4
1 luty 2022 r.
