18 maj „Dziecięce światy. Od literatury dziecięco-młodzieżowej do twórczości dziecięcej” – konferencja online
Biblioteka Pedagogiczna im. gen. bryg. prof. Elżbiety Zawackiej w Toruniu zaprasza do udziału w konferencji online „Dziecięce światy. Od literatury dziecięco-młodzieżowej do twórczości dziecięcej”, która odbędzie się 1 czerwca (wtorek) 2021 r. w godzinach 14.30-16.45. Wydarzenie adresowane jest do nauczycieli, bibliotekarzy i wszystkich zainteresowanych proponowaną tematyką. Udział w konferencji jest bezpłatny. Liczba miejsc jest ograniczona.
Dzień Dziecka jest doskonałą okazją do zagłębienia się w literacki świat młodych i najmłodszych. W związku z tym, w trakcie konferencji naukowcy z Pracowni Badań Kultury i Literatury Dziecięco-Młodzieżowej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu zaprezentują wystąpienia dotyczące literatury adresowanej do dzieci i młodzieży (choć nie tylko), a także wspomnień spisanych przez młodych ludzi, będących świadectwem traumatycznych przeżyć w trakcie II wojny światowej. Baśnie, picture booki i okupacyjna rzeczywistość, do których odniosą się prelegenci, to przykłady różnych dziecięcych światów, w odmienny sposób kształtujących młodego człowieka.
Informacje dotyczące zaplanowanych wystąpień:
Baśnie jako utwory nie tylko dla dzieci – dr Marcin Lutomierski
Najprawdopodobniej baśnie wyrosły z tęsknot, marzeń i fantazji. Te ludowe opowieści układane często przez ludzi prostych i niewykształconych były przepełnione zaskakującą nawet dziś mądrością życiową, z której tylko pewną część zaczęto przekazywać dzieciom. Spod przysłowiowej strzechy czy namiotu baśnie dość szybko zawędrowały do dworów, pałaców, a znacznie później – w skróconej, wysublimowanej i książkowej formie – do szkół. Wbrew pozorom baśnie mówią wiele o wewnętrznych problemach człowieka (dziecka i dorosłego) i zarazem podpowiadają – oddziałując na podświadomość – jak sobie radzić w trudnych sytuacjach, niezależnie od czasu i miejsca. Bohaterowie baśniowi często fascynują dzieci, ale też nie są obojętni wielu dorosłym – których zastanawiają, rozczulają, bawią, inspirują czy wręcz irytują.
Książki obrazkowe – piękne książki na całe życie – dr hab. Elżbieta Kruszyńska, prof. UMK
Wykład poświęcony będzie specyficznej, bo łączącej przekaz wizualny z tekstem, odmianie książki. Ponadto picture book zarówno w literaturze zachodniej, jak i polskiej ma dość długą tradycję i zaliczany jest do form międzygeneracyjnych, gdy chodzi o sprawy związane z odbiorcą. Wystąpienie skoncentrowane będzie na kilku zagadnieniach, które można ująć w następujące pytania: Czym jest picture book i czym różni się od tradycyjnych form literackich? Jaką pełni on funkcję w edukacji czytelniczej młodych ludzi? Dlaczego warto czytać tę odmianę literatury? Czy książki obrazkowe to książki przyszłości?
Roztrzaskany świat. Dziecięce świadectwa wojny – dr hab. Maciej Wróblewski, prof. UMK
Choć dzieciństwo powszechnie kojarzy się z okresem „sielskim, anielskim”, to jednak były takie generacje młodych ludzi, którzy z powodów od nich niezależnych zetknęli się ze złem, na przykład z wojną. W literaturze zagranicznej i polskiej dobrze znane są dzienniki Anne Frank, Mary Berg, Reni Knoll, Dawida Rubinowicza, Rutki Laskier i wielu innych dzieci żydowskich zamkniętych w gettach. Nieznane są jednak inne zapisy doświadczeń wojennych, których autorami były polskie dzieci. Przedmiotem wykładu będą unikatowe, dotąd niewydane wspomnienia uczniów, którzy w latach 1945-1946 w wielu szkołach w Wielkopolsce i na Kielecczyźnie spisywali to, czego doświadczyli w czasie okupacji niemieckiej (1939-1945). Ten obszerny korpus wypracowań (ok. 1500), zgromadzony w Archiwum Instytutu Zachodniego w Poznaniu oraz w Archiwum Państwowym w Kielcach, odsłania inne, od dotąd znanego, oblicza codzienności polskiej rodziny i dziecka w okresie II wojny światowej.
Informacje o prelegentach:
Dr Marcin Lutomierski – doktor filologii polskiej; badacz i popularyzator literatury polskiej; wykładowca na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu; specjalista ds. promocji Wydawnictwa Naukowego UMK; członek Pracowni Badań Kultury i Literatury Dziecięco-Młodzieżowej UMK, kilku towarzystw naukowych i Polskiej Sekcji IBBY. Autor ponad 200 publikacji naukowych i popularnonaukowych, dostępnych w Repozytorium UMK. Redaktor naukowy monograficznych numerów czasopism oraz tomów zbiorowych. Główne zainteresowania naukowe: literatura emigracyjna XIX–XX wieku, literatura dla dzieci i młodzieży, edytorstwo naukowe i literackie.
Dr hab. Elżbieta Kruszyńska, prof. UMK – pracownik naukowo-dydaktyczny w Instytucie Literaturoznawstwa UMK w Toruniu. Prowadzi badania dotyczące literatury dla dzieci i młodzieży, zarówno tej dawnej, jak i współczesnej, a także antropologii literatury i dydaktyki. Autorka książek: Dydaktyczny charakter powieści dla dziewcząt w dwudziestoleciu międzywojennym, Toruń 2009; Między zabawą a dydaktyką. Literacka twórczość Adama Bahdaja dla dzieci i młodzieży, Toruń 2017 oraz kilkudziesięciu artykułów. Współpracuje z różnymi ośrodkami kulturalnymi i edukacyjnymi w Polsce. Członkini Polskiej Sekcji IBBY. Wielbicielka mądrych, poruszających i pięknie ilustrowanych tekstów, wierzy w moc książek zbójeckich i uważa, że o literaturze dla młodego odbiorcy należy pisać w sposób poważny i uważny.
Dr hab. Maciej Wróblewski, prof. UMK – literaturoznawca, kierownik Pracowni Badań Kultury i Literatury Dziecięco-Młodzieżowej oraz Katedry Antropologii Literatury i Nowych Mediów na Wydziale Humanistycznym UMK w Toruniu. Publikował swoje artykuły w językach polskim i angielskim, m. in. w „Pamiętniku Literackim, „Przeglądzie Humanistycznym”, „Archiwum Emigracji”, „Ruchu Literackim”, „Polonistyce”, „Literaturze Ludowej”, „Childhood Remix Journal”, „Filoteknosie”. Jest pomysłodawcą i redaktorem naukowym serii „Biblioteczka Dziecięca”, w której do tej pory ukazały się 4 tomy poświęcone literaturze oraz sztuce dla dzieci i młodzieży. W roku 2019 opublikował książkę Doświadczanie dzieciństwa. Studium z antropologii literatury. Od roku 2018 pełni obowiązki przewodniczącego jury Nagrody Literackiej im. Jerzego Żuławskiego.
Biblioteka Pedagogiczna im. gen. bryg. prof. Elżbiety Zawackiej w Toruniu
18 maja 2021 r.
