28 sie Plastik – problem czy wyzwanie?
Tworzywa sztuczne towarzyszą człowiekowi odkąd odkryto ich wyjątkowe właściwości. Dzięki niesamowitej plastyczności i wytrzymałości można z nich zrobić prawie wszystko. Trudno sobie dzisiaj wyobrazić bez tego surowca produkcję opakowań, elementów dla budownictwa, motoryzacji, medycyny i wielu innych branż.
Łatwość produkcji sprawia, że wytwarzamy ogromne ilości przedmiotów z plastiku, które po zużyciu trafiają na wysypiska, zanieczyszczają oceany, zaśmiecają kontynenty. Problem w tym, że wyroby z tworzyw sztucznych długo zalegają w środowisku, ponieważ w przyrodzie brakuje organizmów do ich rozkładu. Alternatywą dla składowania tego typu śmieci jest recykling, który wymaga segregacji odpadów od każdego z nas.
Czy wiesz, że …
- aż 80% odpadów pływających w morzach to plastik,
- statystyczny Europejczyk zużywa około 200 torebek foliowych rocznie, a Polak aż 500!
- na całym świecie co minutę sprzedaje się ponad milion plastikowych butelek,
- średni czas zużycia torebki foliowej wynosi 25 minut, a gdy trafi ona na śmietnik może rozkładać się około 400 lat, natomiast plastikowa butelka nawet 1000 lat.
Każdy produkt zostawia swój ślad w środowisku
Aby prawidłowo ocenić wpływ produktu na środowisko, wykorzystuje się tzw. ocenę cyklu życia produktu, gdzie bierze się pod uwagę nie tylko jego szkodliwość po zakończeniu eksploatacji. W badaniu oddziaływania danego produktu na środowisko uwzględnia się ilość pobranej energii i emisji niebezpiecznych dla zdrowia substancji od momentu pozyskania surowca na jego produkcję, w trakcie jego wytwarzania, w czasie jego transportu i podczas recyklingu. Porównanie puszki aluminiowej, butelki szklanej i butelki plastikowej wykonanej z polimeru PET według tych kategorii wskazuje, że w całym „cyklu życia” butelki szklane generują dwukrotnie więcej dwutlenku węgla (CO2) – gazu powszechnie uważanego za główną przyczynę efektu cieplarnianego – w stosunku do puszek i butelek PET. Im większa pojemność opakowania, tym bardziej ekologiczne okazują się być butelki plastikowe. A więc są pozytywne aspekty plastiku.
Brytyjski futurolog Ray Hammond twierdzi, że „Tworzywom sztucznym będziemy zawdzięczać wszystko, nawet wzrost prędkości działania mikroprocesorów: dzięki polimerom wykorzystywanym w nanotechnologii, komputery będą miały w 2030 roku przynajmniej 500 tysięcy razy większe możliwości niż dziś”. Same tworzywa sztuczne są dla ludzkości ogromną szansą, tylko od nas zależy jak ją wykorzystamy.(https://politech.pl/blog/tworzywa-sztuczne-a-ekologia/)
Na pewno naszym zadaniem jest ograniczenie ilości plastikowych śmieci. Niewątpliwie cieszy fakt, że na rynku przybywa opakowań i innych produktów wytwarzanych całkowicie lub częściowo z plastiku pochodzącego z recyklingu. Zjawisko to jest widoczne szczególnie w branży opakowań dla produktów kosmetycznych, w branży motoryzacyjnej i odzieżowej. Firmy zajmujące się recyklingiem zabiegają o ten surowiec, a jego ciągłe dostawy będą zapewnione, jeśli każdy z nas zajmie się segregowaniem śmieci.
Jak segregować tworzywa sztuczne?
-
- Źródło: https://ekosystem.wroc.pl/segregacja-odpadow/recykling-smieci-czyli-drugie-zycie-puszek-papieru-i-szkla/co-mozna-zrobic-z-tworzyw-sztucznych/
Dlaczego warto zgniatać plastikowe butelki?
- zmniejszasz objętość zgniecionych butelek w worku/ pojemniku na odpady o prawie 80%,
- zamiast gromadzić plastikowe odpady w kilku workach, wystarczy jeden, który zajmuje o wiele mniej miejsca,
- rzadziej wyrzucasz śmieci i oszczędzasz swój cenny czas,
- transport odpadów, a nie powietrza, to mniejsza częstotliwość ich odbioru i tym samym mniejsza emisja spalin samochodowych.
Sprawdź oznaczenia!
Niestety, nie każdy plastik jest łatwy do przetworzenia i obojętny dla naszego zdrowia. Okazuje się, że niektóre z tworzyw sztucznych w ogóle nie powinny mieć kontaktu z produktami spożywczymi, inne powinny być przez nas odpowiednio użytkowane, aby nie zagrażały zdrowiu. Mając na uwadze powyższe,wyroby z tworzyw sztucznych są odpowiednio oznaczone symbolami. Poniżej przedstawiono uproszczone zestawienie oznaczeń plastiku wraz z informacją o jego bezpiecznym wykorzystaniu dla naszego zdrowia. Kupując produkty w opakowaniach plastikowych warto zwrócić na nie uwagę.
-
- Źródło i opis szczegółowy : https://ulicaekologiczna.pl/recykling/plastik-plastikowi-nierowny
Co zrobić, aby plastik przestał być problemem?
Wszystko w rękach rodziców i nauczycieli, którzy mogą i powinni kształtować nawyk segregowania odpadów u swoich dzieci, jak czynią to Szwedzi, czy Niemcy. W tych krajach od najmłodszych lat dzieci są uczone, w jaki sposób sortować odpady oraz dlaczego warto to robić. Nikt nawet nie myśli o wyrzuceniu opakowania po batoniku na chodnik czy do lasu. W Szwecji jedynie 3 proc. odpadów trafia na wysypiska, dla porównania w Polsce niemal 90 procent. Zapewne zaostrzenie przepisów w całej Unii Europejskiej, spowoduje zmianę na korzyść w naszym kraju. Pierwsze sondaże przekonują, że niemal wszyscy Polacy – 96% deklarują segregowanie odpadów w swoich domach (https://portalkomunalny.pl/prawie-wszyscy-polacy-segreguja-odpady-a-przynajmniej-tak-deklaruja-401252/).
Jest zatem nadzieja, że widok plastikowych opakowań w miejscu wypoczynku przestanie być estetyczną zmorą naszych czasów. Wystarczy kupować mniej produktów w tego typu opakowaniach, (lepiej wybierać wielorazowe) i segregować odpady. To nie jest trudne, trzeba tylko chcieć, a chcieć, to móc, jak głosi popularne powiedzenie!
Nieprzekonanych zachęcam do odwiedzenia strony https://bpkpcen.blogspot.com/ i zapoznania się z materiałem pt. Ile plastiku po sobie zostawisz? Prezentowany tam kalkulator plastikowych odpadów zachęca do odpowiedzialnego korzystania z tworzyw sztucznych.
Opracowanie: dr Lena Tkaczyk, Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli we Włocławku
Netografia:
https://www.green-projects.pl/zanieczyszczenie-plastikiem-globalny-problem/
https://www.omnicalculator.com/ecology/plastikowe-smieci
https://politech.pl/blog/tworzywa-sztuczne-a-ekologia/
https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/nauka/1588709,1,ekologiczne-tworzywa-sztuczne.read
https://ulicaekologiczna.pl/recykling/plastik-plastikowi-nierowny
Fot. gł. pl.freepik.com
