Edupolis

1/3 dorosłych uważa, że kary fizyczne nie powinny być stosowane, ale są sytuacje, które je usprawiedliwiają. Jednocześnie 55% wskazuje, że karanie w ten sposób pogarsza zachowanie dziecka. Potwierdzają to światowe badania – analiza New York University z 2025 roku pokazała, że fizyczne karanie dzieci przynosi wyłącznie negatywne skutki.

Dane Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę wskazują, że większość społeczeństwa dostrzega negatywny wpływ krzyku na stan psychiczny dziecka i relacje między rodzicem a dzieckiem. Jednocześnie w dalszym ciągu 1/4 dorosłych uważa, że krzyczenie na dziecko prowadzi do poprawy zachowania. Czy jest tak w rzeczywistości? Rodzice i opiekunowie mają okazję przekonać się szczególnie w okresie świątecznym, gdy dzieciom wyjątkowo trudno o regulację emocji.

Współczesna psychologia rozwojowa i psychoterapia dziecięca coraz wyraźniej podkreślają, że dzieci nie „zachowują się źle” bez powodu. To, co dorosłym często wydaje się robieniem na złość czy manipulacją, może być przejawem trudności emocjonalnych czy niezaspokojonych potrzeb. Te dziecięce wyzwania nasilają się w okresie świątecznym. Inny rytm dnia, spotkania w większym gronie, ekscytacja w oczekiwaniu na prezenty, a nawet zakładane na wyjątkowe okazje, niewygodne ubrania mają wpływ na samopoczucie dziecka, a przez to – jego zachowanie. U dorosłych wywołuje to frustrację – chcemy, by świętowanie przebiegło w spokoju i błogiej atmosferze. Przez to cześć z nas sięga po „domyślne”, ale nieskuteczne i wpływające negatywnie na relacje w rodzinie sposoby, jak właśnie krzyk, zawstydzanie czy karę fizyczną.

Trudne zachowania a potrzeby dziecka

Każde „niegrzeczne” zachowanie to komunikat: „Pomóż mi, nie radzę sobie”. Wielu dorosłych interpretuje zachowanie dziecka jako manipulacyjne: „On to robi specjalnie”, „Chce mnie wyprowadzić z równowagi”. Tymczasem dzieci nie mają jeszcze dojrzałych narzędzi do radzenia sobie z frustracją, smutkiem czy lękiem.

– Zamiast zmieniać dziecięce zachowania za wszelką cenę, warto zmienić perspektywę. Nie chodzi o „naprawienie dziecka”, ale o zobaczenie i zaciekawienie się, czego ono potrzebuje – bo nie potrafi tego jeszcze wyrazić. Dziecko nie jest problemem do rozwiązania, lecz osobą, która czegoś potrzebuje – przyznaje Joanna Kulpińska z Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.

Zrozumienie zachowania dziecka służy budowaniu bezpiecznej relacji – to pierwszy krok do głębokiego, wzajemnego zaufania, szacunku i empatii. Gdy rodzic stara się naprawdę zrozumieć, co czuje i dlaczego tak się zachowuje, okazuje dziecku, że jest dla niego ważne i akceptowane. To sprawia, że obydwoje czują się lepiej i łatwiej im się nawzajem słuchać, rozumieć i wspierać. Im bardziej się rozumieją, tym bliska i pełna szacunku staje się więź rodzic-dziecko.

Jak możesz wspierać dziecko?

• Reaguj z ciekawością, nie oceną.
• Szukaj przyczyn pod powierzchnią zachowania.
• Nazywaj emocje, które się pojawiają.
• Daj dziecku poczucie bezpieczeństwa, nawet gdy przeżywa trudne stany.

Krzyk czy groźba klapsa, gdy dziecko nie umie usiedzieć na miejscu przy wigilijnym stole, nie są dobrym rozwiązaniem. Warto na chwilę oderwać się od świątecznych przygotowań i poświęcić dziecku i jego emocjom uwagę. Przełoży się to nie tylko na spokojniejszy przebieg uroczystości, ale też rodzinną więź i zaufanie.

Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę od ponad 30 lat pomaga dzieciom doświadczającym różnych form przemocy oraz prowadzi zróżnicowane działania edukacyjne i projekty profilaktyczne. Działająca w ramach Fundacji Poradnia dla Rodziców Latarnia Morska zajmuje się ochroną małych dzieci (do 6 r.ż.) przed krzywdzeniem poprzez edukację, wsparcie i terapię rodziców. Pamiętając, że do przemocy wobec dzieci często dochodzi z powodu bezradności i zagubienia rodziców, ich frustracji i braku kompetencji rodzicielskich, oferujemy rodzicom niezbędne wsparcie. Poradnia to bezpłatne konsultacje psychologiczne, psychiatryczne, sesje terapeutyczne oraz warsztaty psychoedukacyjne, grupy wsparcia oraz grupy terapeutyczne w nurcie mentalizacji i postrzeganiu rodzica jak latarni morskiej. Treści edukacyjne Poradni dostępne są na stronie rodzice.fdds.pl.

Źródło: FDDS